Tỉnh đã quan tâm, chỉ đạo các cấp, các ngành triển khai thực hiện tốt các chương trình chính sách dân tộc trên địa bàn tỉnh. Đồng thời tăng cường công tác kiểm tra, giám sát kịp thời phát hiện những khó khăn tồn tại ở cơ sở, từ đó có giải pháp tháo gỡ, chấn chỉnh nhằm mang lại hiệu quả của các chính sách đầu tư cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Việc tổ chức thực hiện các chính sách dân tộc đã đạt được những kết quả sau:

Thực hiện vốn Chương trình 135 năm 2011 (thực hiện trong năm 2012): Đầu tư các dự án trên địa bàn 61 xã đặc biệt khó khăn và 56 thôn đặc biệt khó khăn thuộc xã khu vực II của 11 huyện, thành phố. Tổng kinh phí giao là 102.312 triệu đồng, đến nay đã cấp phát thanh toán được 87.592 triệu đồng, đạt 85,6% kế hoạch; ước thực hiện thanh toán vốn đến 31/01/2013 đạt 100% kế hoạch vốn, kết quả: Dự án phát triển cơ sở hạ tầng đầu tư xây dựng 130 công trình, trong đó đầu tư 129 công trình xây dựng mới; các công trình đã thi công hoàn thành, nghiệm thu bàn giao đưa vào sử dụng, kinh phí thực hiện 71.800 triệu đồng. Dự án hỗ trợ phát triển sản xuất đã hỗ trợ hoàn thành cho các hộ dân, kết quả cụ thể: Hỗ trợ giống lúa, ngô 10.496 kg, các loại cây giống 1.470.395 cây, con giống 593 con, cung ứng vật tư nông nghiệp 957.918 kg, mở lớp tập huấn khoa học kỹ thuật 3 lớp cho nông dân; kinh phí thực hiện 21.000 triệu đồng. Việc đầu tư cho các hộ đúng đối tượng, phù hợp với điều kiện, yêu cầu của Dự án; các loại vật tư, phân bón, cây con giống cung cấp đúng thời vụ và có tập huấn kỹ thuật nên tỷ lệ sống, năng suất cây trồng, vật nuôi tăng, đời sống vật chất của các hộ nghèo hưởng thụ chương trình được cải thiện. Dự án đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực cán bộ xã, thôn và cộng đồng với tổng kinh phí đầu tư là 4.488,9 triệu đồng, đã thực hiện tập huấn tại xã 126 lớp; tập huấn tại huyện 18 lớp, tại tỉnh thực hiện 7 lớp, hoàn thành kế hoạch đạt 100%. với số lượng người tham dự 7.550 người. Đã thực hiện hoàn thành duy tu, bảo dưỡng 58/58 công trình với kinh phí thực hiện là 4.523 triệu đồng.

Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia năm 2012 (Hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng các xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới, xã an toàn khu, các thôn đặc biệt khó khăn) với tổng kinh phí đầu tư là 71.800 triệu đồng, đã cấp phát thanh toán vốn được 3.218 triệu đồng. Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng với tổng số 130 công trình. Trong đó: 17 công trình chuyển tiếp, 113 công trình khởi công mới. Số công trình đã thi công hoàn thành 9 công trình, công trình đang thi công xây dựng là 31 công trình; các công trình còn lại đang lập các thủ tục đầu tư theo quy định. Ước thực hiện Dự án hoàn thành vào quý I/2013.

Thực hiện vốn bổ sung Chương trình 135 từ nguồn viện trợ của Liên minh Châu Âu (EU) và nguồn viện trợ của Chính phủ Ai Len: Kế hoạch vốn giao năm 2012 là 15.414 triệu đồng (trong đó, vốn ngân sách nhà nước là 14.000 triệu đồng, nhân dân đóng góp bằng hình thức tự hiến đất, cây cối hoa màu, công sức v.v... với số tiền là 1.414 triệu đồng), xây dựng 05 công trình giao thông như công trình đường GTNT Kéo Khiếc - Kỵ Héc, xã Thiện Long, huyện.Bình Gia với tổng mức đầu tư là 3.432 triệu đồng (trong đó, vốn ngân sách là 3.300 triệu đồng, nhân dân đóng góp là 132 triệu đồng); công trình đường GTNT Khuổi Cắt - Khuổi Nà, xã Tân Hòa, huyện Bình Gia với tổng mức đầu tư là 2.865 triệu đồng (trong đó, vốn ngân sách là 2.700 triệu đồng, nhân dân đóng góp là 165 triệu đồng); công trình đường GTNT thôn Khuổi Háo, xã Khánh Long, huyện Tràng Định. Tổng mức đầu tư là 3.324 triệu đồng (trong đó, vốn ngân sách là 3.000 triệu đồng, nhân dân đóng góp là 324 triệu đồng); công trình đường Cốc Chanh - Phiêng Luông, xã Công Sơn, huyện Cao Lộc với tổng mức đầu tư là 4.197 triệu đồng (trong đó, vốn ngân sách là 4.000 triệu đồng, nhân dân đóng góp là 197 triệu đồng). Bốn công trình này đã thi công hoàn thành 100% các hạng mục công trình so với hồ sơ thiết kế được duyệt, đã nghiệm thu bàn giao đưa vào sử dụng.

Riêng công trình đường Khuổi Phiêng - Khuổi Đeng, xã Mẫu Sơn, huyện Cao Lộc. Tổng mức đầu tư là 2.055 triệu đồng (trong đó, vốn ngân sách là 2.000 triệu đồng, nhân dân đóng góp là 55 triệu đồng). Công trình đã thi công hoàn thành 100% các hạng mục so với thiết kế vào cuối tháng 10/2012, Nhưng do bị ảnh hưởng cơn bão số 8 năm 2012 làm sạt lở đất mái ta luy dương với khối lượng đất, đá tương đối lớn đã làm hỏng hệ thống đường dây điện hạ thế 0,4KV (hỏng 05 cột điện, 187m dây điện). Hiện đang khẩn trương sửa chữa, khắc phục hậu quả sau sự cố mưa bão để nghiệm thu và bàn giao đưa công trình vào sử dụng.

Thực hiện Quyết định 1592 của Thủ tướng chính phủ (Chương trình 134 kéo dài) năm 2012: Tổng kinh phí đầu tư là 10.000 triệu đồng, cụ thể: Đầu tư công trình nước sinh hoạt phân tán thực hiện hỗ trợ 500 hộ trên địa bàn 04 huyện (Văn Quan, Tràng Định, Chi Lăng, Hữu Lũng). Đã hoàn thành hỗ trợ 500/500 hộ, kinh phí thực hiện là 500 triệu đồng. Đầu tư công trình nước sinh hoạt tập trung tại 11 huyện của tỉnh với kinh phí là 9.500 triệu đồng, đầu tư xây dựng 11/11 công trình đã thi công hoàn thành đưa vào sử dụng. Đã thanh toán vốn đạt 100% kế hoạch.

Dự án di dân tái định cư Trường bắn Quốc gia Khu vực I (TB1) có tổng số hộ nằm trong khu vực Trường bắn là 421 hộ và 01 tập thể (số hộ phải di chuyển là 330 hộ, 1.845 nhân khẩu; số hộ không phải di chuyển là 91 hộ và 01 tập thể). Đến nay đã cơ bản hoàn thành bồi thường thiệt hại giải phóng mặt bằng, số hộ đã di chuyển khỏi khu vực Trường bắn 330 hộ với 1.845 nhân khẩu; hiện nay các hộ đã cơ bản ổn định đời sống và phát triển sản xuất tại nơi tái định cư; Ban Quản lý Dự án TB1 tỉnh phối hợp với UBND huyện Đình Lập, Lộc Bình tổ chức bàn giao hiện trạng mặt bằng và tài sản trên đất cho đơn vị Trường bắn TB1 quản lý (bàn giao bước 1). Tuy nhiên còn một số tồn tại vướng mắc, tỉnh đã tập trung chỉ đạo huyện Lộc Bình, Đình Lập rà soát các phương án bồi thường, hỗ trợ đã phê duyệt, đảm bảo thưc hiện bồi thường đúng qui định, đồng thời rà soát, lập phương án bồi thường hỗ trợ điều chỉnh bổ sung đối với các trường hợp phát sinh hợp pháp. Đồng thời tỉnh đề nghị Chính phủ xem xét cấp bổ sung kinh phí cho tỉnh để thực hiện các công việc còn lại của dự án.

Đối với chính sách hỗ trợ trực tiếp cho hộ nghèo theo Quyết định 102/2009/QĐ-TTg ngày 07/8/2009 của Thủ tướng Chính phủ. Năm 2012, đã thực hiện cấp phát bằng tiền mặt cho 186.763 người dân thuộc hộ nghèo (xã khu vực II, biên giới là 105.882 người; xã khu vực III là 80.881 người); kinh phí thực hiện là 17.170,740 triệu đồng, đạt 100% kế hoạch.

Thực hiện Đề án xóa bỏ trồng và tái trồng cây có chứa chất ma túy thực hiện: mở hội nghị tuyên truyền xóa bỏ việc trồng và tái trồng cây có chứa chất ma túy tại 03 huyện: Chi Lăng, Văn Quan, Văn Lãng. Đã thực hiện hoàn thành 6/6 hội nghị, với 450 đại biểu tới dự; kinh phí thực hiện 50 triệu đồng, đạt 100% kế hoạch.

Đối với việc thực hiện Quyết định số 18/2011/QĐ-TTg, ngày 18/3/2011 của Thủ tướng Chính phủ về chính sách đối với người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số. Năm 2012 với tổng kinh phí thực hiện là 1.606 triệu đồng, tổng số người có uy tín trên địa bàn tỉnh là 1.916 người, thực hiện tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, thăm quan học tập kinh nghiệm về phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo quốc phòng, an ninh cho người có uy tín và tặng quà Tết Nguyên đán, Tết dân tộc, thăm hỏi ốm đau, hộ gia đình người có uy tín gặp khó khăn...

Triển khai thực hiện Quyết định số 30/2012/QĐ-TTg, ngày 18/7/2012 của Thủ tướng Chính phủ về tiêu chí xác định thôn đặc biệt khó khăn, xã thuộc vùng dân tộc và miền núi giai đoạn 2012 - 2015. Tỉnh đã ban hành các văn bản chỉ đạo, điều hành triển khai thực hiện Quyết định trên địa bàn tỉnh Lạng sơn, đến nay các huyện, thành phố đã xây dựng kế hoạch và triển khai mở hội nghị quán triệt các văn bản đến các cấp, các ngành trên địa bàn huyện, thành phố và hiện đang triển khai các bước tiếp theo tại cơ sở.

Chính sách hỗ trợ cấp phát báo, tạp chí không thu tiền cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn theo Quyết định số 2472/2011/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ được triển khai đúng quy định về đối tượng, địa bàn, các đối tượng được nhận đủ số lượng báo, tạp chí theo định mức. Tổng số các loại báo, tạp chí đã cấp đến nay là 737.394 tờ báo, tạp chí với số lượng 19 đầu báo và tạp chí các loại; ước thực hiện cả năm cấp 983.192 loại báo, tạp chí.

Tỉnh chỉ đạo thực hiện tốt việc xét tuyển học sinh vào các trường phổ thông dân tộc nội trú và chế độ cử tuyển vào các cơ sở giáo dục đại học, cao đẳng, trung cấp thuộc hệ thống giáo dục quốc dân, năm học 2012 – 2013 tỉnh đã chỉ đạo thực hiện tốt việc xét tuyển học sinh vào các trường theo quy định, xét cử 08 học sinh đi học Phổ thông Dân tộc nội trú thuộc Trường Đại học Lâm nghiệp, 20 học sinh đi học Trường Hữu Nghị T78, 18 học sinh đi học Trường phổ thông Vùng cao Việt Bắc. Thực hiện Quyết định số 1490/QĐ-UBND ngày 22/9/2011 của UBND tỉnh về việc phê duyệt Đề án phát triển hệ thống trường phổ thông dân tộc bán trú tỉnh Lạng Sơn giai đoạn 2011-2015 (Đề án thành lập 89 trường); đến nay đã thành lập được 33 trường phổ thông dân tộc bán trú; chỉ đạo ngành Giáo dục và Đào tạo tập trung các điều kiện để thành lập và duy trì chất lượng giáo dục, hoạt động của loại hình trường này và thực hiện đầy đủ chế độ, chính sách đối với học sinh dân tộc.

Công tác chăm sóc sức khoẻ đồng bào vùng dân tộc thiểu số và miền núi được UBND tỉnh quan tâm chỉ đạo các cấp, các ngành thực hiện tốt, nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh cho nhân dân, các hộ nghèo được cấp thẻ bảo hiểm y tế, trong năm 2012 đã cấp phát 436.545 thẻ bảo hiểm y tế cho 194.743 người nghèo và các đối tượng đặc thù; chủ động trong công tác phòng chống dịch bệnh, nhất là các bệnh truyền nhiễm, không để xảy ra dịch bệnh lớn trên địa bàn; làm tốt công tác kiểm tra, giám sát vệ sinh an toàn thực phẩm đối với các cơ sở sản xuất, chế biến và kinh doanh thực phẩm trên địa bàn tỉnh.

Năm 2012, tỉnh cũng đã tiến hành kiểm tra toàn diện đối với 11 huyện, thành phố về tình hình triển khai và thực hiện một số nhiệm vụ công tác dân tộc; 02 đợt kiểm tra về tình hình tổ chức, thực hiện Dự án hỗ trợ phát triển sản xuất thuộc Chương trình 135 giai đoạn II tại địa bàn huyện Cao Lộc, Bắc Sơn; Sau các đợt kiểm tra đã ra thông báo kết quả tình hình chỉ đạo, tổ chức thực hiện một số chính sách dân tộc của các huyện, thành phố, đồng thời chỉ đạo và chấn chỉnh kịp thời những hạn chế trong quá trình thực hiện của của huyện và cơ sở để từ đó rút kinh nghiệm và chỉ đạo, thực hiện tốt nhiệm vụ công tác dân tộc trong thời gian tiếp theo.

Trong năm 2013, Tỉnh sẽ tiếp tục chỉ đạo thực hiện tốt các nhiệm vụ trọng tâm về nhiệm vụ công tác dân tộc và thực hiện các chính sách dân tộc. Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra tình hình thực hiện các chính sách dân tộc trên địa bàn. Tiếp tục đôn đốc các cấp các ngành theo dõi, nắm tình hình kinh tế, đời sống, văn hoá xã hội, an ninh quốc phòng vùng dân tộc thiểu số; đề xuất những giải pháp và cơ chế phù hợp trong việc triển khai thực hiện các chính sách dân tộc./.