Chiều 16/8, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã làm việc với Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính và Cục Kiểm soát thủ tục hành chính (Văn phòng Chính phủ).

Phát biểu mở đầu cuộc làm việc, Thủ tướng cho rằng, thời gian qua, công tác cải cách thủ tục hành chính đạt một số kết quả, đã làm được một số việc cho người dân bớt khổ, doanh nghiệp bớt phiền hà vì nhiều thủ tục hành chính. Cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh ở Việt Nam nhận được sự hoan nghênh từ nhiều phía, về ứng xử người dân, về một số hình thức đang tiến hành như công khai hóa, minh bạch hóa, một cửa, một cửa liên thông, triển khai trung tâm hành chính công, xúc tiến đầu tư ở nhiều địa phương... Số lượng thủ tục hành chính, chi phí thủ tục giảm.

Tuy nhiên, Thủ tướng cho rằng, người dân, doanh nghiệp vẫn còn kêu ca về sự phiền hà, rắc rối, chậm trễ trong giải quyết thủ tục hành chính ở khâu này, khâu khác tại nhiều cơ quan khác nhau. Một số việc làm nản lòng nhà đầu tư và doanh nghiệp như né tránh trách nhiệm, chỉ dẫn lòng vòng hay thực hiện thiếu thủ tục.

Thủ tướng mong muốn Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính quốc gia với 18 thành viên là các trí thức, doanh nghiệp, các tổ chức đại diện cho doanh nghiệp… tập trung đề xuất tốt hơn nữa cho Chính phủ, Văn phòng Chính phủ để làm sao những tiếng nói phản ánh từ đời sống thực tiễn được giải quyết kịp thời hơn.

Vẫn còn cán bộ thờ ơ với cải cách

Tại cuộc họp, một số ý kiến thành viên Hội đồng cho rằng, ngọn lửa cải cách đã được thổi bùng lên, tuy nhiên, sức nóng của ngọn lửa chưa lan tỏa nhiều tới cấp cơ sở, tới mỗi cán bộ, công chức trực tiếp triển khai thủ tục. Trong khi đó, khâu then chốt của cải cách vẫn là con người. Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam Bùi Văn Quân nói: “Anh em doanh nghiệp có suy nghĩ là Chính phủ, các bộ, ngành, hay lãnh đạo các tỉnh đẩy vấn đề này rất tốt, còn các sở, ngành, quận, huyện thì ở mức trung bình.  Còn người thực hiện, chuyên viên trực tiếp thực hiện vẫn còn một số chưa triển khai tốt”. Ông Quân cho rằng, cần chỉ ra các cụ thể các trường hợp làm kém và xử lý nghiêm như chuyển công tác hay sa thải.

TS. Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), nhấn mạnh việc “theo đến cùng vấn đề, truy đến cùng trách nhiệm” trong cải cách thủ tục hành chính. Ông kể lại trường hợp trả lời thắc mắc doanh nghiệp của một số cơ quan không khác gì không trả lời, theo kiểu “điều đó theo quy định của luật này, nghị định này, thông tư thế này, đề nghị doanh nghiệp vận dụng”. Theo ông, cơ quan nhà nước cần trả lời theo hướng là có giải quyết được vấn đề hay không, vướng mắc nằm ở chỗ nào, phải sửa như thế nào.

Nhất trí việc cải cách quan trọng nằm ở yếu tố con người, TS. Nguyễn Đình Cung cho rằng, điểm nghẽn nằm ở các cấp, cán bộ thực hiện trực tiếp, như đối với xây dựng thể chế là nằm ở cục, vụ. “Có nhiều thủ tục rất vô lý, kiến nghị nhiều năm, qua nhiều hội thảo nhưng có cục, vụ nói thế này, “các anh giỏi thì các anh đi thay đổi đi, còn tôi không thay đổi”, TS. Nguyễn Đình Cung bày tỏ.

Trước phản ánh này, Thủ tướng đề nghị nêu cụ thể tên cán bộ và sẽ yêu cầu loại ra khỏi bộ máy hành chính.

Cũng tại cuộc họp, các thành viên Hội đồng là đại diện các hiệp hội doanh nghiệp như Hiệp hội Dệt may Việt Nam, Hiệp hội thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam; Hiệp hội doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam; Phòng Thương mại châu Âu tại Việt Nam; Đại diện Phòng Xúc tiến thương mại và đầu tư Hàn Quốc tại Hà Nội… đã nêu các kiến nghị cụ thể về các thủ tục “gây khó” cho doanh nghiệp liên quan đến các lĩnh vực như sản xuất, thuế, hải quan, xuất nhập khẩu…

Toàn cảnh buổi làm việc

Cải cách thủ tục hành chính phục vụ tăng trưởng

Hoan nghênh các ý kiến, phản ánh, Thủ tướng cho rằng, chính các doanh nghiệp, những người trong cuộc, mới phát hiện ra các vấn đề, vướng mắc và “phải nghe lời nói ngang trái để sửa chính sách, để sát cuộc sống, để phát triển đất nước”.

 “Tôi rất vui mừng khi được ký những nghị quyết của Chính phủ về giảm thủ tục ở bộ này, ngành kia”, Thủ tướng bày tỏ.

Thủ tướng đề nghị Hội đồng cần trực tiếp lắng nghe thêm nhiều ý kiến của các hiệp hội ngành nghề để giải quyết thủ tục đang vướng mắc sát với thực tiễn. Bên cạnh hướng chính là cải cách tốt hơn thì cần lưu ý không buông lỏng quản lý nhà nước.

Trong thời gian tới, Thủ tướng nhấn mạnh, cải cách thủ tục hành chính phục vụ cho tăng trưởng, một nhiệm vụ hàng đầu hiện nay, để hoàn thành toàn diện mục tiêu, chỉ tiêu Đảng, Quốc hội giao. “Người ta nói là trong chuyện tăng trưởng chậm có nguyên nhân thủ tục, trước hết là thủ tục đầu tư, thủ tục giải ngân, các thủ tục có liên quan khác vẫn còn chậm trễ so với một số nước”, Thủ tướng nói. Cho nên, muốn đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh thì cần tháo gỡ mọi rào cản, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân, tạo sức cạnh tranh cao hơn cho nền kinh tế. Muốn tăng trưởng phải đẩy mạnh giải ngân các loại nguồn vốn. Phải tăng tín dụng cho nền kinh tế, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận vốn. Phải cải cách thật tốt các thủ tục thuế, hải quan, xuất nhập khẩu, hậu kiểm, kiểm tra rủi ro…

Lĩnh vực cải cách quan trọng nữa là thủ tục hành chính đối với cuộc sống hằng ngày của người dân mà hiện nay, còn nhiều thủ tục phức tạp, nhận được nhiều phản ánh về tiêu cực, thiếu trách nhiệm, thiếu công khai, minh bạch. Đây là điều cần tập trung khắc phục.

“Đừng có về phòng riêng làm thủ tục”

Nhất trí với các thành viên Hội đồng, Thủ tướng cho rằng, có yếu tố rất quan trọng là hệ thống các cơ quan nhà nước, nhất là cấp cục, vụ, sở, phòng, huyện, xã phải chuyển biến đồng bộ với chủ trương của Trung ương trong vấn đề giải quyết thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Đây là khâu yếu cần khắc phục. “Không chuyển biến thì cần có chế tài thực hiện mà các đồng chí phát hiện ra hôm nay”, Thủ tướng nói. “Cho nên, cục trưởng, vụ trưởng nào nói “anh cứ cải cách đi” còn bản thân không chịu cải cách thì cán bộ đó phải đưa ra khỏi bộ máy nhà nước”.

Thủ tướng cho rằng, để giải quyết nhanh một công việc thì yêu cầu đầu tiên là năng lực của người thực hiện, thứ hai là tinh thần trách nhiệm, dám làm dám chịu, vì sự phát triển, thứ ba là phẩm chất của cán bộ. Và thứ tư, là thủ tục đỡ rườm rà, phức tạp.

Đối với Văn phòng Chính phủ, Thủ tướng yêu cầu có chương trình tập trung cao cho các nhiệm vụ cải cách thủ tục hành chính, kiểm soát thủ tục hành chính, bám sát vào trọng tâm chỉ đạo điều hành của Chính phủ, sát thực tiễn hơn nữa. Phải tham mưu cho Thủ tướng quyết liệt cắt giảm các thủ tục hành chính, loại bỏ giấy phép con, đặc biệt, phải kiểm soát tốt hơn việc đặt thêm thủ tục, hoặc biến tướng các loại giấy tờ mới, cản trở hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và đời sống của người dân.

Các bộ, ngành, địa phương đẩy mạnh thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông trong giải quyết thủ tục để nhà đầu tư không phải đi lại nhiều lần, mà chỉ cần 1 lần duy nhất tại bộ phận một cửa dưới sự giám sát qua camera, “đừng có về phòng riêng mà làm thủ tục”, Thủ tướng nêu rõ. Cần hạn chế sự tiếp xúc giữa người dân, doanh nghiệp và cán bộ, công chức trong khi làm thủ tục để hạn chế tiêu cực, tham nhũng.

Thủ tướng đề nghị VPCP thực hiện nghiêm túc quy định về việc tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị của người dân, doanh nghiệp về cơ chế, chính sách, thủ tục hành chính và cập nhật công khai kết quả xử lý trên Cổng Thông tin điện tử Chính phủ và cổng thông tin điện tử các bộ, ngành, địa phương. “Họ kiến nghị nhiều mà chúng ta không xử lý thì sẽ mất niềm tin”, Thủ tướng lưu ý. “Mọi kiến nghị đều phải xem xét, giải quyết”.

Thủ tướng đề nghị Bộ Nội vụ chủ trì kiểm tra công vụ, có tổ công tác cùng với Cục Kiểm soát thủ tục hành chính kiểm tra việc thực thi công vụ của một số nhóm đối tượng đã bị phát hiện có thể gây ách tắc, khó khăn cho doanh nghiệp. Qua đó, xử lý nghiêm, đăng tải công khai trên các phương tiện thông tin truyền thông. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh truyền thông về các điển hình, tấm gương, mô hình tốt về cải cách thủ tục hành chính.

Thủ tướng đề nghị Hội đồng có nhiều sáng kiến về cải cách cơ chế, chính sách, thủ tục; lựa chọn vấn đề còn nhiều khó khăn vướng mắc hoặc vấn đề trọng tâm liên quan trực tiếp đến hoạt động sản xuất, kinh doanh như thuế, hải quan, đất đai, đầu tư, xây dựng, tiếp cận điện năng, kiểm tra quản lý chuyên ngành… để đề xuất xử lý giải quyết.

Thủ tướng đồng ý trong quý này, Hội đồng và Cục Kiểm soát thủ tục hành chính lựa chọn một số thủ tục để cắt giảm.

Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần là kiên quyết giảm chi phí doanh nghiệp, từ chi phí BOT đến chi phí lãi vay và các chi phí khác. Kiểm tra hàng hóa xuất nhập khẩu theo tinh thần hậu kiểm.

Theo báo cáo của Văn phòng Chính phủ do Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng, Chủ tịch Hội đồng trình bày, từ đầu năm đến nay, Văn phòng Chính phủ đã chủ trì thẩm tra 14 Nghị quyết của Chính phủ về đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ công dân theo Đề án 896 thuộc phạm vi quản lý Nhà nước của 14 bộ và cơ quan ngang bộ. Theo đó, số thủ tục hành chính liên quan đến giấy tờ công dân dự kiến đơn giản hóa là 1.050 thủ tục, số văn bản dự kiến sửa đổi là 295 văn bản.

Văn phòng Chính phủ cũng đã thẩm tra 21 dự thảo văn bản quy phạm pháp luật quy định 169 thủ tục hành chính, trong đó đề nghị không quy định 20 thủ tục, sửa đổi 125 thủ tục.