Thưa Bộ trưởng, sau 10 năm kể từ Đại hội lần thứ Nhất, năm 2010, vùng DTTS và miền núi đã có sự phát triển vượt bậc trên mọi lĩnh vực. Bộ trưởng có thể chia sẻ một số kết quả nổi bật?

10 năm qua, các cấp, các ngành, cả hệ thống chính trị đã ưu tiên nguồn lực, đầu tư phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo ở vùng DTTS và miền núi, nhất là địa bàn kinh tế - xã hội (KT-XH) đặc biệt khó khăn (ĐBKK). Nhờ đó, bình quân hằng năm tỷ lệ hộ nghèo vùng DTTS, miền núi giảm 2 - 3%; các xã, thôn ĐBKK giảm 3 - 4%; các huyện nghèo giảm 4 - 5%, có nơi giảm trên 5%.

Đã thu hẹp một bước địa bàn KT-XH ĐBKK. Giai đoạn 2015 - 2019, đã có 22 huyện, 125 xã, 1.298 thôn thoát khỏi tình trạng ĐBKK; 98,4% xã có đường ô tô đến trung tâm huyện, trong đó trên 95% số km được cứng hóa; 100% xã, 97,2% thôn có điện lưới quốc gia, tỷ lệ hộ DTTS được sử dụng điện đạt 96,7%; 100% xã có trường tiểu học, trung học cơ sở; 99,7% xã có trường mầm non, mẫu giáo; 99,5% xã có trạm y tế; 65,8% xã, 76,7% thôn có nhà văn hóa hoặc nhà sinh hoạt cộng đồng. Vùng DTTS và miền núi đã có 1.052 xã (chiếm 22,29%) đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó có 222 xã từ ĐBKK đã đạt chuẩn...

Những con số nêu trên cho thấy, các mục tiêu đề ra tại Đại hội lần thứ Nhất cơ bản đã đạt được. Tinh thần đại đoàn kết các dân tộc luôn được thắt chặt và phát huy, niềm tin đối với Đảng, Nhà nước không ngừng được củng cố vững chắc.

Sự phát triển vùng DTTS và miền núi thể hiện dấu ấn đậm nét của lĩnh vực công tác dân tộc, thực hiện chính sách dân tộc. Vậy trong 10 năm qua, lĩnh vực công tác dân tộc, thực hiện chính sách dân tộc đã đạt được những thành tựu nổi bật nào, thưa Bộ trưởng?

Ngay sau Đại hội lần thứ Nhất, ngày 14/01/2011, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 05/NĐ-CP về Công tác dân tộc - là văn bản pháp luật mang tính pháp lý cao nhất của Nhà nước ta về công tác dân tộc cho đến nay. Từ đó đã tạo được bước chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và hành động về lĩnh vực công tác dân tộc, thực hiện chính sách dân tộc của các cấp, các ngành, các địa phương. Sau đó, ngày 12/3/2013, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 449/QĐ-TTg ban hành Chiến lược công tác dân tộc đến năm 2020. Chiến lược công tác dân tộc đã cụ thể hóa các chỉ thị, nghị quyết của Đảng về công tác dân tộc thành các mục tiêu, nhiệm vụ cụ thể để huy động sự tham gia của cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương.

Đặc biệt, Bộ Chính trị đã chỉ đạo Tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về công tác dân tộc. Trên cơ sở đó, ngày 30/10/2019, Bộ Chính trị đã ban hành Kết luận số 65-KL/TW về tiếp tục thực hiện Nghị quyết 24-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về công tác dân tộc trong tình hình mới.

Điểm nhấn có tính lịch sử là Bộ Chính trị đã chỉ đạo Chính phủ trình Quốc hội phê duyệt Đề án Tổng thể (Nghị quyết số 88/2019/QH14 ngày 18/11/2019) và chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 (Nghị quyết số 120/2020/QH14 ngày 19/6/2020). Đây là mốc son trong lịch sử công tác dân tộc, được cán bộ, đảng viên và đồng bào DTTS đón nhận như một luồng sinh khí mới, kỳ vọng sẽ tạo nên bước đột phá mới trong công tác dân tộc và thực hiện chính sách dân tộc trong thời gian tới.

Thưa Bộ trưởng, để lĩnh vực công tác dân tộc, chính sách dân tộc tiếp tục có những đột phá, thúc đẩy phát triển nhanh, bền vững vùng đồng bào DTTS và miền núi, thời gian tới, chúng ta cần thực hiện những giải pháp trọng tâm như thế nào?

Đất nước đang bước vào vận hội mới, lĩnh vực công tác dân tộc đang có những cơ hội thuận lợi, đồng thời cũng gặp không ít khó khăn, thách thức. Để tiếp tục đưa công tác dân tộc lên tầm cao mới, chúng ta cần thực hiện tốt những nhiệm vụ trọng tâm:

Kiên trì thực hiện các quan điểm, đường lối của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X, XI, XII, XIII; Nghị quyết số 24-NQ/TW và Kết luận 65-KL/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết 24-NQ/TW khóa IX về công tác dân tộc trong tình hình mới. Tiếp tục khẳng định Đại đoàn kết các dân tộc có vị trí chiến lược, vừa là nhiệm vụ lâu dài, vừa là nhiệm vụ cấp bách, là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân và của cả hệ thống chính trị.

Trên cơ sở đó, tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy đảng, chính quyền các cấp về công tác dân tộc; xây dựng, củng cố toàn diện, đồng bộ và nâng cao chất lượng hệ thống chính trị cơ sở, phát triển nguồn nhân lực vùng DTTS và miền núi. Chú trọng đổi mới công tác tổ chức cán bộ đáp ứng yêu cầu đề ra; lựa chọn, xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác dân tộc và cán bộ là người DTTS có đủ năng lực, phẩm chất làm khâu đột phá, đi trước một bước.

Tiếp tục hoàn thiện xây dựng các chính sách phát triển KT-XH vùng DTTS và miền núi theo hướng toàn diện, bền vững; phát huy tiềm năng, lợi thế của vùng, khơi dậy khát vọng vượt khó vươn lên của đồng bào DTTS; đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng sản xuất hàng hóa; phát triển đồng bộ các lĩnh vực văn hóa - xã hội vùng DTTS và miền núi; nâng cao tỷ lệ khám, chữa bệnh và chất lượng các dịch vụ y tế nhất là tuyến cơ sở; nâng cao mức hưởng thụ văn hóa của người dân. Phát huy vai trò làm chủ của đồng bào trong xây dựng đời sống văn hóa, xóa bỏ các hủ tục lạc hậu… Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về công tác dân tộc. Tập trung cao độ thực hiện thắng lợi Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030.

Nhân dịp Đại hội Đại biểu toàn quốc các DTTS Việt Nam lần thứ II - năm 2020, hơn 14,2 triệu đồng bào DTTS của cả nước một lần nữa xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với công lao trời biển của Đảng, Nhà nước và Bác Hồ muôn vàn kính yêu. Dưới lá cờ vẻ vang của Đảng Cộng sản Việt Nam, đồng bào DTTS siết chặt tay nhau, cùng với toàn Đảng và toàn quân, toàn dân quyết tâm thực hiện bằng được lời dạy thiêng liêng của Bác Hồ muôn vàn kính yêu: “Đồng bào Kinh hay Thổ, Mường hay Mán, Gia Rai hay Ê Đê, Xê Đăng hay Ba Na và các dân tộc thiểu số khác đều là con cháu Việt Nam, đều là anh em ruột thịt. Chúng ta sống chết có nhau, sướng khổ cùng nhau, no đói giúp nhau... Sông có thể cạn, núi có thể mòn nhưng lòng đoàn kết của chúng ta không bao giờ giảm bớt”.

Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng.