Đồng chủ trì Hội nghị có các đồng chí: Hầu A Lềnh - Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Nguyễn Duy Hưng - Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương; Võ Thành Thống - Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Nguyễn Ngọc Bảo - Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam. Tham dự Hội nghị có đại diện các Bộ, Ban, ngành Trung ương; các tổ chức quốc tế, doanh nghiệp, Viện nghiên cứu, trường; các đồng chí trong Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và Thường trực Liên minh HTX Việt Nam; Lãnh đạo 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tham dự trực tuyến tại 63 điểm cầu.

Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch UBTWMTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị

Báo cáo tình hình triển khai và kết quả sau 20 năm thực hiện Nghị quyết 13-NQ/TW trong lĩnh vực phi nông nghiệp (PNN) cho thấy, công tác tuyên truyền, học tập và quán triệt Nghị quyết 13-NQ/TW, chỉ đạo của Trung ương, pháp luật về HTX và chính sách hỗ trợ của Nhà ước đối với HTX lĩnh vực PNN đã được các cấp, các ngành triển khai bằng nhiều hành thức đa dạng, qua đó giúp thay đổi nhận thức của hệ thống chính trị và xã hội về vị trí, vai trò, tính tất yếu khách quan phát triển của kinh tế tập thể (KTTT), HTX lĩnh vực PNN.

Sau 20 năm thực hiện Nghị quyết 13-NQ/TW, KTTT và HTX lĩnh vực PNN phát triển cả về số lượng, chất lượng, quy mô và hiệu quả hoạt động, vượt qua những yếu kém trước đây; các loại hình HTX lĩnh vực PNN phát triển, trong đó lĩnh vực vận tải, thương mại, dịch vụ tăng mạnh; số lượng HTX, LHHTX quy mô vừa và lớn, tham gia xuất khẩu hàng hóa, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, kinh doanh gắn với chuỗi giá trị sản phẩm OCOP ngày càng tăng, thích ứng an toàn, linh hoạt với điều kiện dịch Covid-19, mang lại hiệu quả thiết thực cho các thành viên, tăng trưởng kinh tế, ổn định chính trị cơ sở, xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, phát triển nguồn nhân lực có tay nghề và chất lượng cao…

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh phát biểu tại Hội nghị

Đến cuối năm 2021, cả nước có 9.316 HTX, 16 LHHTX, 44.226 THT, thu hút gần 3 triệu thành viên, vốn điều lệ, giá trị tổng tài sản, doanh thu đều tăng từ 5,9-15 lần so với năm 2002; tỷ lệ HTX hoạt động có hiệu quả đạt 55%-80%; có sự khác biệt về tính đa dạng, cơ chế hoạt động với HTX nông nghiệp. So với chung cả nước, tổng số HTX, số lượng thành viên và lao động của HTX lĩnh vực PNN thấp hơn (chiếm 30%) nhưng đạt tỷ lệ cao hơn trong vốn (58,5%), tài sản (91,2%), doanh thu (67,1%), lợi nhuận (51,3%), thu nhập bình quân gấp 1,9 lần so với HTX nông nghiệp.

Trước tình hình quốc tế, trong nước có những thuận lợi, cơ hội và khó khăn, thách thức đan xen, khu vực KTTT, HTX lĩnh vực PNN định hướng mục tiêu phát triển đến năm 2030: Số lượng các loại hình KTTT, HTX trong lĩnh vực PNN tăng trưởng từ 10% - 16%/năm; thu hút 8 triệu thành viên và tạo việc làm cho 5 triệu lao động thường xuyên; thu hút hầu hết hộ cá thể ở nông thôn và khoảng 30% hộ cá thể thành thị tham gia HTX, HTX lĩnh vực PNN; hầu hết cán bộ quản trị, điều hành HTX và ban kiểm soát HTX có trình độ đại học, cao đẳng; các thành viên và người lao động được phổ biến kiến thức và đào tạo nghề...

Hội nghị cũng đã tiến hành tổng kết 10 năm thi hành Luật HTX năm 2012 trong lĩnh vực PNN. Trong đó đi sâu tổng kết, đánh giá về những kết quả của công tác tổ chức thi hành Luật HTX; tác động của Luật HTX đối với phát triển KTTT, HTX; những bài học kinh nghiệm rút ra; một số đề xuất sửa đổi Luật HTX năm 2021 cũng như những giải pháp nâng cao hiệu quả thi hành Luật HTX.

Tại Hội nghị, đại diện các Ban, Bộ, ngành và các địa phương đã tham gia nhiều ý kiến tham luận nhằm phân tích, bổ sung và làm rõ hơn những kết quả trong thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW cũng như các kết quả tổ chức thi hành Luật HTX năm 2012, đồng thời chia sẻ những kinh nghiệm trong phát triển kinh tế HTX, từ đó đề ra những giải pháp hiệu quả để phát triển kinh tế HTX trong thời gian tới.

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh nhấn mạnh: Vùng đồng bào DTTS với dân số chiếm 14,7% dân số của cả nước nhưng diện tích chiếm 3/4 diện tích của cả nước nằm trên địa bàn 51 tỉnh, thành phố, chủ yếu 87% dân số sống ở vùng nông thôn. Nếu có được những mô hình HTX phát triển theo mô hình HTX kiểu mới sẽ tạo điều kiện quan trọng góp phần thúc đẩy kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Hầu A Lềnh đề nghị các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi tiếp tục quán triệt tổ chức tốt các quan điểm, nhiệm vụ được nêu trong Nghị quyết Trung ương 5, khóa IX; các Kết luận của Bộ Chính trị về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể, đưa kinh tế tập thể thực sự là thành phần kinh tế quan trọng góp phần cùng với kinh tế nhà nước trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân, đảm bảo an sinh xã hội, ổn định chính trị ở cơ sở, đóng góp vào sự phát triển KT-XH của cả nước nói chung và vùng đồng bào DTTS&MN nói riêng.

Cùng với đó, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Hầu A Lềnh cũng kiến nghị, cần kịp thời rà soát, xây dựng và ban hành các văn bản quy phạm pháp luật và các văn bản hướng dẫn để tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả Luật HTX năm 2012; tiếp tục thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng về thành phần kinh tế tập thể để hỗ trợ thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể, HTX tại vùng đồng bào DTTS và miền núi; đề nghị các bộ, ngành, cơ quan Trung ương tiếp tục tham mưu với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ các chính sách ưu đãi về đất đai, về thuế, về tiếp cận quỹ hỗ trợ phát triển HTX, các nguồn vay, đào tạo chuyên môn nghiệp vụ cho Ban lãnh đạo các HTX ứng dụng vào phát triển KHCN, cung cấp thông tin, kết nối thị trường trong và ngoài nước.

Đặc biệt cần quan tâm phát triển đồng bộ hạ tầng, tăng cường kết nối thị trường, lưu thông hàng hóa, phát triển mạnh hạ tầng số, xây dựng và phát triển đồng bộ hạ tầng dữ liệu quốc gia về HTX; kết nối đồng bộ thống nhất về phát triển kinh tế số, chuyển đổi số trong đó nguồn lực nhà nước có ý nghĩa quyết định; tăng cường hợp tác quốc tế, đa dạng hóa nguồn lực xã hội hóa, huy động, thu hút, phát huy mọi nguồn lực để đầu tư hạ tầng cho vùng đồng bào DTTS; nâng cao hiệu quả, mở rộng vốn, ưu đãi đối với HTX, gia đình, cá nhân; gắn sản xuất với chế biến, kết nối thị trường tạo gia tăng giá trị nhằm phát huy tiềm năng lợi thế của từng địa phương, từng vùng miền, từng đồng bào DTTS.

Thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Chủ tịch UBTWMTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến ghi nhận, biểu dương và đánh giá cao những kết quả mà khu vực kinh tế tập thể, HTX đã đạt được trong những năm qua. Đồng thời đánh giá cao Ban Chỉ đạo tổng kết đã thực hiện khối lượng công việc lớn để có những báo cáo đầy đủ, với việc tập hợp ý kiến, số liệu, thông tin từ việc khảo sát 28 HTX, 18 cuộc hội thảo được tổ chức ở 3 miền Bắc, Trung, Nam; 95 chuyên đề được viết bởi các nhà quản lý, nhà khoa học, thể hiện quyết tâm rất cao của chúng ta trong việc phát triển kinh tế tập thể HTX.

Chủ tịch UBTWMTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến khẳng định: Mục đích tổng kết 20 năm thực hiện Nghị quyết 13-NQ/TW và 10 năm thực hiện Luật HTX năm 2012 nhằm khẳng định kết quả đúng đắn đã đạt được, đồng thời chỉ ra những tồn tại, hạn chế, bất cập, nguyên nhân, rút ra bài học kinh nghiệm để có tài liệu, thông tin xác đáng, thuyết phục để kiến nghị với Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư xem xét, ban hành các văn bản để lãnh đạo, chỉ đạo tốt hơn kinh tế tập thể, HTX. Đây cũng là cơ hội tổng kết các căn cứ lý luận và thực tiễn để kiến nghị Quốc hội, Chính phủ sửa đổi, bổ sung Luật HTX năm 2012, qua đó tháo gỡ những nút thắt nhất là về đất, vốn, về đào tạo, quản lý, chuyển giao khoa học công nghệ, tiếp cận thị trường… để thúc đẩy sản xuất phát triển.

Chủ tịch UBTWMTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến tin tưởng, dưới sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng, sự quản lý hiệu quả của Nhà nước, vai trò nòng cốt của hệ thống liên minh hợp tác xã, khu vực kinh tế tập thể và HTX sẽ tiếp tục đổi mới mạnh mẽ hơn, đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp phát triển nhanh và bền vững của đất nước, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng; hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước hùng cường, phồn vinh, hạnh phúc.