“Từ bao đời nay, đồng bào chúng tôi luôn sống trong cảnh tối tăm vì không có ánh đèn điện. Cách đây hơn 10 năm, vì không cam lòng trước hoàn cảnh sống chung với bóng tối, một số già làng trong xã đã lặn lội xuống tận dưới xuôi, đem mua về những chiếc máy tua-bin phát điện cho buôn làng thắp sáng”, già Zơrâm Liếu (60 tuổi, ở thôn 58, xã Đắc P’ree) cho biết.

Có được những chiếc máy tua-bin rồi, đồng bào đã cùng nhau chung sức lấy những hòn đá đắp dòng sông thành nhiều mảng nhỏ, làm chỗ đặt máy tua-bin, cho phát điện. “Lần đầu tiên ánh điện được đưa về vùng cao này đã làm nức lòng của đồng bào nơi đây. Hồi đó, cứ nhà nào có ánh điện thì đồng bào cứ thế kéo nhau lũ lượt đến xem, rồi ngắm nghía một cách không biết chán. Ngày đó, đồng bào vui sướng lắm, như thể có người trong làng vừa mất nhưng lại được hồi sinh trở lại vậy đó!” – già làng Hiên Mưa, ở thôn 57 nhớ lại.

Theo chân một số thanh niên ở thôn 58, chúng tôi đến “nhà máy thủy điện” sông Ring để được tận mắt chứng kiến những “sáng kiến” của đồng bào. Nhìn những chiếc máy tua-bin được lắp đặt san sát dọc lòng sông Ring mà thấy ấm lòng. Vừa đưa tay sửa lại chiếc máy tua-bin của nhà mình, anh Un Thợm cho biết: “Nhà mình mới mua về được hơn 3 năm, mùa này sông cạn nên mình thường ra đây kiểm tra miết. Phải thường xuyên thôi, chứ nó “trở chứng” là cả nhà phải sống trong màn đêm tối om như trước. Khổ lắm!”.

Trong căn nhà gỗ được xây dựng từ chương trình 134, gia đình của anh Un Chinh (thôn 58) đang chăm chú theo dõi các chương trình truyền hình. Chị Pơloong Thị Nguyệt – vợ anh Chinh cho biết: “Ở đây, mặc dù là rừng núi nhưng thông qua các kênh truyền hình, đồng bào mình cũng nắm bắt được nhiều thông tin bổ ích, rất có lợi. Nhiều chương trình truyền hình rất được đồng bào yêu thích như: Thời sự, Cùng nhà nông làm giàu, An toàn giao thông...”. Học được từ các chương trình truyền hình, nhiều gia đình đồng bào người Ve ở xã Đắc P’ree đã áp dụng vào cuộc sống gia đình một cách có hiệu quả. Anh Zơrâm Tất cho biết: “Không những học được nhiều cách làm ăn hay, truyền hình cũng góp phần giúp đồng bào nhận thức đúng chủ trương chính sách, đường lối của Đảng và Nhà nước. Đây cũng là cách tuyên tuyền cho đồng bào vùng sâu, vùng xa nhằm giúp bà con có thể phân biệt và tránh nghe theo lời dụ dỗ của kẻ xấu”.

Tuy nhiên, năm nay do ảnh hưởng của đợt nắng nóng kéo dài nên mùa này, dòng sông Ring cũng đang dần cạn kiệt trơ đáy. Dòng sông cạn dần nên không đủ nguồn nước phục vụ cho tổ phát điện của máy tua-bin. “Cả thôn có gần 10 chỗ lắp đặt máy tua-bin nên không đủ nước để phát điện”, anh Zơrâm Tất cho biết thêm.