Theo số liệu thống kê trong báo cáo của Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Bắc Giang, số vụ tội phạm và số người phạm tội được phát hiện, khởi tố, điều tra và xử lý bằng biện pháp hình sự những năm gần đây có chiều hướng gia tăng. Trong số các vụ án đã được phát hiện, khởi tố có nhiều vụ tính chất và hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

Thông qua các vụ án đã được phát hiện và khởi tố điều tra trên địa bàn tỉnh Bắc Giang cho thấy, các hành vi vi phạm pháp luật xảy ra không chỉ ở thành thị mà còn xảy ra ở nông thôn và ở cả các làng bản miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng DTTS, gây ra những hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

Nguyên nhân của thực trạng đó, theo nhận định của đại diện của Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh, là do những tác động của mặt trái nền kinh tế thị trường vào đời sống xã hội. Bên cạnh những mặt tích cực như thúc đẩy sự phát triển về kinh tế, văn hóa, xã hội còn làm nảy sinh nhiều mặt tiêu cực, thông qua việc du nhập các loại hình văn hóa độc hại, mạng Internet... trong quá trình mở cửa hội nhập tràn vào nước ta đã gây lệch lạc trong tư tưởng, lối sống của một bộ phận thanh thiếu niên, trong đó có trẻ vị thành niên, góp phần làm gia tăng không những về số lượng tội phạm mà tính chất, mức độ của hành vi phạm tội cũng ngày càng nghiêm trọng, phức tạp hơn.

Bắc Giang là tỉnh miền núi có 9 huyện, 1 thành phố, trong đó có 6 huyện miền núi và 1 huyện vùng cao. Theo kết quả phân định vùng đồng bào DTTS và miền núi theo trình độ phát triển giai đoạn 2021 - 2025, toàn tỉnh có 73 xã và 20 thôn, bản thuộc vùng DTTS và miền núi.

Dân số toàn tỉnh là 1.803.950 người. Trong đó, số người DTTS là 257.258 người, chiếm 14,26% tổng dân số cả tỉnh. Toàn tỉnh hiện có 45 thành phần DTTS, trong đó, 6 thành phần DTTS chủ yếu chiếm số đông: Dân tộc Nùng 95.806 người, Tày 59.008 người, Sán Dìu 33.846 người, Hoa 20.225 người, Sán Chay (Sán Chí và Cao Lan) 30.283 người, Dao 12.379 người với số dân là 251.457 ng­ư­ời, chiếm 97,78% tổng số người DTTS và chiếm 13,94% dân số toàn tỉnh; 39 thành phần DTTS khác chiếm 2,22%.

Trước sự phức tạp của tình hình an ninh trật tự, căn cứ Kế hoạch số 5783/KH-UBND ngày 3/11/2021 của UBND tỉnh về việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền phòng, chống tội phạm về ma túy vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2025 trên địa bàn tỉnh Bắc Giang; Kế hoạch số 5/KH-HĐPH ngày 17/1/2023 của Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2023... Ban Dân tộc tỉnh đã xây dựng Kế hoạch công tác tuyên truyền, vận động, phổ biến, giáo dục pháp luật vùng đồng bào DTTS và miền núi tỉnh Bắc Giang năm 2023.

Một buổi tuyên truyền pháp luật tại xã Vĩnh An, huyện Sơn Động.

Mục đích của Kế hoạch nhằm đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho đồng bào DTTS trên địa bàn, nâng cao nhận thức và ý thức tự giác chấp hành pháp luật, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về ý thức tôn trọng pháp luật, từng bước hình thành nếp sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật; góp phần giảm tranh chấp khiếu kiện trong vùng DTTS, giúp đồng bào DTTS từng bước vận dụng chính sách pháp luật hiệu quả, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bản thân và gia đình, giám sát việc thi hành luật pháp của các cơ quan chức năng, chính quyền các cấp ở địa phương...

Nâng cao nhận thức của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương về công tác tuyên truyền, vận động góp phần nâng cao hiệu quả thực hiện công tác dân tộc, chính sách dân tộc ở cơ sở. Tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc, củng cố niềm tin của đồng bào với Đảng, Nhà nước; vận động đồng bào các dân tộc xây dựng xã hội lành mạnh, sống và làm việc theo Hiến pháp, pháp luật, nhằm ổn định chính trị, tạo sự đồng thuận xã hội, thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển bền vững vùng DTTS và miền núi.

Theo đó, Ban Dân tộc tỉnh sẽ phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tăng cường, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật trong vùng đồng bào DTTS với nhiều hình thức.

Đẩy mạnh tuyên truyền, vận động Nhân dân vùng đồng bào DTTS thực hiện đường lối, chủ trương, chính sách dân tộc của Đảng, pháp luật của Nhà nước, các chủ trương của địa phương về phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS; tuyên truyền, vận động thực hiện Chương trình MTQG phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2025.

Tuyên truyền, giáo dục chủ trương, đường lối, chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước đến với đồng bào DTTS một cách sâu rộng; tuyên truyền các chính sách thực hiện đại đoàn kết dân tộc; chính sách giáo dục, truyền thống yêu nước, truyền thống cách mạng, lòng tự hào dân tộc của đồng bào DTTS trong giai đoạn hiện nay; tuyên truyền các gương người tốt việc tốt, các phong trào thi đua yêu nước tiêu biểu trong vùng đồng bào DTTS, các thành tựu nổi bật về công tác dân tộc; chính sách ổn định dân cư, bảo đảm quốc phòng an ninh và hội nhập quốc tế vùng đồng bào DTTS và miền núi...