“Cứu cánh” để hộ nghèo an cư

Theo Quyết định 716/QĐ-TTg ngày 14/6/2012 của Thủ tướng Chính phủ, về việc triển khai thí điểm giải pháp hỗ trợ hộ nghèo nâng cao điều kiện an toàn chỗ ở, ứng phó với lũ lụt vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung và Quyết định 48/2014/QĐ -TTg ngày 28/8/2014 của Thủ tướng Chính phủ về chính sách hỗ trợ hộ nghèo xây dựng nhà ở phòng tránh bão lũ khu vực miền Trung; những hộ nghèo sẽ được hỗ trợ kinh phí để xây dựng nhà ở.

Rõ ràng, đây là những chủ trương nhân văn, là “cứu cánh” cho rất nhiều hộ nghèo còn khó khăn về nhà ở nhưng lại thiếu kinh phí xây dựng. Có nhà ở chống bão lũ, phòng tránh thiên tai, đã giúp người dân vơi bớt nỗi lo màn trời, chiếu đất, yên tâm lao động, sản xuất để nỗ lực vươn lên thoát nghèo.

Quế Phong là một trong những huyện miền núi ở Nghệ An, có nhiều hộ nghèo được hỗ trợ kinh phí để xây dựng nhà ở phòng chống thiên tai, bão lũ. Tính đến nay, huyện này đã có 67 hộ gia đình DTTS tại các xã Nậm Giải, Cắm Muộn, Quang Phong, Hạnh Dịch, Tiền Phong, Thông Thụ được hỗ trợ xây dựng nhà ở phòng tránh lụt, bão theo Quyết định 48 của Thủ tướng Chính phủ.

Trong số những hộ gia đình được hỗ trợ kinh phí xây dựng nhà ở theo Quyết định 48, ông Lô Văn Hiếu, ở bản Chiếng, xã Hạnh Dịch, huyện Quế Phong bộc bạch: Khi chưa được hỗ trợ xây dựng nhà ở, gia đình tôi ở bên dòng sông Nậm Việc, luôn đối mặt với nỗi bất an khi mùa mưa bão đến. Có nhiều năm, nước sông dâng cao, chảy xiết, cuốn trôi nhiều đồ đạc, lương thực, vật nuôi khiến gia đình anh luôn sống trong điều kiện khó khăn, thiếu thốn.

Thế rồi, Quyết định 48 có hiệu lực, gia đình ông Hiếu được xét và hỗ trợ trên 10 triệu đồng; đồng thời tạo điều kiện vay vốn 15 triệu đồng từ Ngân hàng Chính sách xã hội theo Quyết định 48 của Thủ tướng Chính phủ. Cùng với số tiền tích góp được, ông Hiếu đã xây dựng được căn nhà mới chắc chắn, kiên cố hơn để yên tâm sinh sống.

Đánh giá về chính sách, ông Bùi Văn Hiền, Phó Chủ tịch UBND huyện Quế Phong khẳng định: Chương trình hỗ trợ về nhà ở chống thiên tai, lụt bão đã giúp cho các hộ nghèo trên địa bàn huyện Quế Phong thoát khỏi tình trạng nhà ở tranh tre, nứa lá, tạm bợ, xuống cấp, có nơi tránh bão, lũ, ổn định cuộc sống.

Ở huyện 30a Kỳ Sơn, nơi thường xuyên chịu tác động lớn của thiên tai, bão lũ; trong khi đại đa đời sống người dân còn rất nghèo nên chủ trương hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo của Thủ tướng Chính phủ theo các Quyết định 716 và 48 mang ý nghĩa rất lớn. Đến thời điểm hiện tại, huyện Kỳ Sơn đã có 84 hộ dân nghèo được thụ hưởng chính sách này. Ông Vi Hòe, Bí thư Huyện ủy Kỳ Sơn cho biết: Đó là chính sách nhân văn, rất thiết thực, đáp ứng được nguyện vọng của rất nhiều hộ dân nghèo vùng miền núi còn khó khăn về nhà ở.

Hàng trăm hộ dân Kỳ Sơn đã phải di dời đến nhà ở dã chiến do ảnh hưởng của mưa lũ, sạt lở

Tại vùng đồng bằng, chính sách cũng đã rất hữu ích đối với những hộ nghèo ở vùng chịu ảnh hưởng của thiên tai, bão lũ. Sau nhiều năm thực hiện các quyết định, xã Châu Nhân huyện Hưng Nguyên, cũng đã có 73 hộ nghèo, cận nghèo được hỗ trợ xây dựng nhà chòi chống lũ.

Từ khi có nhà chòi chống lũ an toàn trong mùa mưa bão, gánh nặng của người dân nghèo đã vơi đi, người dân đều ra sức lao động, sản xuất, ổn định cuộc sống. Ông Âu Văn Dần ở xóm 7 xã Châu Nhân, huyện Hưng Nguyên vui vẻ: Năm 2014, gia đình được Nhà nước hỗ trợ 10 triệu đồng, cho vay 10 triệu đồng, cùng với 20 triệu đồng tích góp được, đã xây được căn nhà chòi chống lũ. Diện tích nhỏ, chi phí không cao nhưng cũng đã giúp gia đình tôi trú ẩn an toàn qua bao mùa mưa bão, xóa bỏ những nỗi lo nước ngập, đồ trôi như trước.

Đại diện Phòng Quản lý nhà và Thị trường bất động sản, Sở Xây dựng Nghệ An trao đổi: Trên địa bàn tỉnh hiện đã có trên 600 hộ nghèo được hỗ trợ xây dựng nhà ở phòng, chống thiên tai, lụt bão theo các Quyết định 716 và Quyết định 48 của Thủ tướng Chính phủ.

Một vị trí tại xã Mường Típ, huyện Kỳ Sơn bị sạt lở năm 2021

Nhu cầu còn rất lớn

Mặc dù phát huy được hiệu quả, nhưng trên thực tế, số lượng hộ nghèo trên địa bàn tỉnh vẫn còn nhiều. Thêm vào đó, thời tiết diễn biến ngày càng thất thường, mưa bão với mức độ nguy hiểm khó lường vẫn luôn là nỗi đe dọa thường trực đối với các hộ nghèo. Vì vậy, nhu cầu về nhà chống thiên tai, bão lũ cho các hộ nghèo trên địa bàn tỉnh Nghệ An luôn là vấn đề đặc biệt được quan tâm.

Trên địa bàn huyện miền núi Quỳ Châu, qua khảo sát của địa phương này, thì nhu cầu người nghèo muốn được hộ trợ về nhà là 991 hộ. Theo danh mục huyện, toàn huyện có 49 xóm, khối, bản nằm trong vùng chịu ảnh hưởng của thiên tai, bão lũ…Tần suất hứng chịu phần đa là ngắt quãng, tùy từng thời điểm và theo từng đợt. Tuy nhiên theo một số xóm, bản bị ảnh hưởng thường xuyên do mưa, lũ gồm bản Quỳnh 2, Thung Khạng, Poom Lầu thuộc xã Châu Bình; bản Tà Lạnh, Kẻ Nính thuộc xã Châu Hạnh…

Tại huyện Quế Phong, theo ông Bùi Văn Hiền, Phó Chủ tịch UBND huyện Quế Phong thì thực tế mới chỉ 67 hộ được hỗ trợ xây dựng nhà ở theo Quyết định 48, trong khi tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn mới trên địa bàn huyện vẫn rất cao 44,68%, trong đó có nhiều hộ sống ở vùng ách yếu, thường xuyên xảy ra lũ quét, sạt lở như Thông Thụ, Quang Phong, Nậm Nhoóng, Nậm Giải… Ông Hiền mong muốn: Địa phương vẫn rất cần thêm các chính sách để hỗ trợ người nghèo xây dựng nhà chống lũ trong giai đoạn mới. Mỗi mùa mưa bão đi qua là một lần thấp thỏm, lo âu.

Theo thông tin chúng tôi có được thì, Bộ Xây dựng đang xây dựng chính sách hỗ trợ hộ nghèo xây dựng nhà ở phòng tránh bão, lụt theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021 - 2025 để trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Dự kiến sẽ có thêm những hộ nghèo được hỗ trợ xây dựng nhà phòng chống lụt bão, thiên tai trong giai đoạn tới. Chừng nào chỗ ở còn bất an vì nằm trong vùng thường xuyên chịu ảnh hưởng của thiên tai thì chừng đó, người dân vẫn chưa thê “an cư để lập nghiệp”.