Báo cáo đánh giá kết quả triển khai thực hiện Nghị định số 82/2010/NĐ-CP của UBMTTQ tỉnh Đắk Lắk cho biết, hiện toàn tỉnh có 47 dân tộc anh em cùng sinh sống. Về chính sách dân tộc trong lĩnh vực giáo dục: Tỷ lệ học sinh dân tộc thiểu số (DTTS) tỉnh Đắk Lắk chiếm hơn 34% trong toàn ngành giáo dục. Năm học 2016-2017, Đắk Lắk có 1.012 trường, 17.770 lớp với 454.653 học sinh từ mầm non đến THPT, trong đó học sinh DTTS có 156.883 học sinh (chiếm tỷ lệ 34,8%), so với năm học 2015-2016 tăng 14 trường, 475 lớp, tăng 59 học sinh. Việc giảng dạy tiếng Êđê trong trường tiểu học tại Đắk Lắk được thực hiện theo chương trình tiếng Êđê cấp tiểu học được ban hành theo Quyết định số 48/2007/QĐ-BGDĐT ngày 29/8/2007 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. Chương trình được thực hiện trong 3 năm học, mỗi năm có 140 tiết học thực hiện trong 35 tuần học, mỗi tuần 4 tiết học. Bộ sách giáo khoa dạy tiếng Êđê được Bộ GD&ĐT ban hành tháng 12/2013 gồm 3 quyển dành cho học sinh lớp 3, 4 và 5. Tuy nhiên, đến nay việc giảng dạy cho học sinh từ khối 6 trở lên, ngành giáo dục địa phương tự ban hành chương trình, vì Bộ Giáo dục và Đào tạo chưa ban hành sách giáo khoa. Dân tộc M’nông là DTTS có số lượng đông thứ 2 trong các DTTS tại chỗ trong tỉnh Đắk Lắk. Theo nguyện vọng của đồng bào dân tộc M’nông, UBND tỉnh đã có chủ trương tổ chức dạy tiếng M’nông vào dạy trong các trường tiểu học có đông học sinh dân tộc M’nông. Nhưng hiện nay sách giáo khoa tiếng M’nông của Bộ GD&ĐT vẫn chưa phát hành nên vẫn chưa triển khai được.  

Về việc triển khai thực hiện Quyết định số 498/QĐ-TTg, ngày 14/4/2015 của Thủ tướng Chính phủ về Phê duyệt Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS” giai đoạn 2015-2015, theo số liệu thống kê qua các năm của Sở Y tế đến nay tỷ lệ tảo hôn qua năm 2016 là 716 gia đình, trong 6 tháng đầu năm 2017 là 191 gia đình. Tỷ lệ kết hôn cận huyết thống năm 2016 là 6 cặp vợ chồng, 6 tháng đầu năm 2017 là 2 cặp vợ chồng. 

Thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về công tác dân tộc, trong những năm qua tỉnh Đắk Lắk đã chú trọng công tác tuyên truyền vận động các tầng lớp nhân dân thực hiện tốt Quyết định số 498/QĐ-TTg của Chính phủ, hệ thống Mặt trận các cấp đã phối hợp với các tổ chức thành viên, trong đó chú trọng vai trò của Hội Liên hiệp Phụ nữ trong việc triển khai thực hiện các chương trình tuyên truyền, vận động đến đồng bào các dân tộc trên địa bàn tỉnh về tác hại của việc tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Cùng với đó MTTQ tỉnh phối hợp với Ban Dân tộc tổ chức 5 lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về các chính sách dân tộc cho 557 người có uy tín trong đồng bào DTTS của 9/15 huyện, thị xã, thành phố.

Để triển khai thực hiện Nghị định 82/2010/NĐ-CP có hiệu quả, tại buổi làm việc, MTTQ tỉnh Đắk Lắk đề nghị Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam kiến nghị các Bộ GD&ĐT, Bộ Tài chính, và các bộ, ngành liên quan: Mở mã ngành đào tạo tiếng Êđê cho các trường học có nhiệm vụ đào tạo giáo viên trong tỉnh và tăng cường công tác tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên dạy tiếng Êđê cấp tiểu học; ban hành bộ sách giáo khoa tiếng M’nông; điều chỉnh chương trình tiếng Êđê cấp tiểu học từ 4 tiết/tuần xuống còn 2 tiết/tuần để phù hợp điều kiện tình hình thực tế; hỗ trợ cho cán bộ phụ trách công tác giáo dục dân tộc cấp sở và cấp phòng  (mức hỗ trợ 0,3 mức lương tối thiểu chung).

Đối với Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS” giai đoạn 2015-2015, MTTQ tỉnh mong muốn Mặt trận các cấp và các tổ chức chính trị-xã hội, đoàn thể và người uy tín phát huy hơn nữa vai trò của mình trong việc tuyên truyền, vận động đồng bào DTTS xóa bỏ những hủ tục, tập quán lạc hậu và phòng chống tảo hôn. Xây dựng các mô hình giảm thiểu tảo hôn và đa dạng hóa hình thức tuyên truyền, vận động đảm bảo phù hợp từng nhóm đối tượng. Trong đó chú trọng đến nhóm đối tượng trẻ vị thành niên, thanh niên, phụ nữ người đồng bào DTTS ở những địa phương có tỷ lệ tảo hôn cao. Kịp thời phát hiện và xử lý đối với các hành vi vi phạm liên quan đến tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống theo quy định của pháp luật…

Phát biểu tại buổi khảo sát, bà Hà Thị Khiết nhấn mạnh, Đắk Lắk là địa bàn có đông đảo đồng bào các dân tộc cùng sinh sống. Trong những năm qua, với sự quan tâm của Đảng và Nhà nước cũng như nỗ lực của cấp ủy đảng, chính quyền và nhân dân trên địa bàn tỉnh trong công tác tuyên truyền, thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước nói chung, chính sách dân tộc nói riêng đã góp phần phát triển kinh tế-xã hội, cải thiện và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào DTTS; giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội. Tuy nhiên, nhìn chung đời sống kinh tế vùng đồng bào DTTS còn chậm phát triển, còn gặp nhiều khó khăn, thu nhập thấp, tỷ lệ hộ nghèo còn cao, nhất là đồng bào DTTS ở vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới.

Vì vậy, việc khảo sát kết quả triển khai thực hiện Nghị định số 82/2010/NĐ-CP ngày 15/7/2010 của Chính phủ về “Quy định việc dạy và học tiếng nói, chữ viết của dân tộc thiểu số trong các cơ sở giáo dục phổ thông và trung tâm giáo dục thường xuyên” ở địa phương và Quyết định số 498/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2015-2020” sẽ giúp cho đoàn khảo sát Hội đồng tư vấn về vấn đề dân tộc có những thông tin, tài liệu tham khảo để có những ý kiến đề nghị từng bước điều chỉnh các chính sách dân tộc cho phù hợp, sát với đời sống thực tế của đồng bào các dân tộc./.