Tham dự buổi làm việc có: Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh; Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Lê Sơn Hải và đại diện Văn phòng Chính phủ.

Phát biểu tại buổi làm việc, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm nêu rõ, giám sát việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến công tác dân tộc giai đoạn 2016 - 2021 nhằm rà soát, đánh giá tính kịp thời, đầy đủ của việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật; việc tuân thủ các quy định về thẩm quyền, trình tự, thủ tục ban hành, hình thức văn bản quy phạm pháp luật thuộc lĩnh vực dân tộc của Chính phủ, bộ ngành liên quan từ năm 2016 - 2021.

“Thông qua giám sát, đánh giá những kết quả đã đạt được, những tồn tại, khó khăn, vướng mắc; xác định nguyên nhân, trách nhiệm của các cơ quan tổ chức, cá nhân trong việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về lĩnh vực dân tộc và có đề xuất, kiến nghị giải pháp nhằm tiếp tục hoàn thiện và nâng cao chất lượng các văn bản quy phạm pháp luật thuộc lĩnh vực dân tộc”, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc nhấn mạnh.

Thừa ủy quyền Chính phủ, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy Ban Dân tộc Hầu A Lềnh trình bày Báo cáo việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến công tác dân tộc giai đoạn 2016-2021. Bộ trưởng cho biết, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ luôn quan tâm chỉ đạo các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ chủ động xây dựng kế hoạch triển khai tham mưu trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành kịp thời, theo thẩm quyền văn bản quy phạm pháp luật nhằm thể chế hóa đầy đủ, toàn diện quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng về công tác dân tộc, chính sách dân tộc. Đồng thời, quy định cụ thể các biện pháp để tổ chức thi hành Hiến pháp, Luật, Nghị quyết của Quốc hội, Pháp lệnh, Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Lệnh, Quyết định của Chủ tịch Nước, Nghị quyết, Nghị định của Chính phủ, Quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Về tổng thể, hệ thống chính sách, pháp luật liên quan đến vùng đồng bào DTTS và miền núi hiện nay đã tương đối đầy đủ, điều chỉnh toàn diện các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng - an ninh, tạo khung pháp lý đảm bảo điều kiện thuận lợi để ban hành, tổ chức thực hiện các chính sách dân tộc.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh phát biểu tại buổi làm việc

Tuy nhiên, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc cũng chỉ ra, dù hệ thống chính sách, pháp luật liên quan đến công tác dân tộc được ban hành nhiều, phủ kín các lĩnh vực, nhưng kết quả thực hiện còn hạn chế, do nhiều chủ thể ban hành, chủ yếu là văn bản dưới luật, hiệu lực pháp lý thấp… dẫn đến hệ thống chính sách dân tộc nằm rải rác ở nhiều văn bản, chưa thể hiện rõ tính chiến lược, tầm nhìn dài hạn; tính ổn định, tính dự báo và tính khả thi của một số chính sách dân tộc chưa cao. Việc bố trí kinh phí, nguồn lực thực hiện nhiều chính sách chưa đạt được mục tiêu đề ra. Chất lượng thực hiện các chính sách dân tộc còn chưa đồng đều, có nơi chưa hiệu quả. Ví dụ, chất lượng giáo dục, y tế, văn hóa ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi còn thấp...

Cơ bản nhất trí với Báo cáo của Ủy ban Dân tộc, Đoàn giám sát lưu ý thêm, vẫn còn tình trạng chậm ban hành các văn bản quy định chi tiết theo thẩm quyền ảnh hưởng không nhỏ đến công tác tổ chức triển khai thực hiện chính sách dân tộc và ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống đồng bào dân tộc thiểu số cũng như tình hình kinh tế - xã hội vùng dân tộc và miền núi.

Đoàn giám sát thẳng thắn, Nghị định số 05/2011/NĐ - CP ngày 14/1/2011 của Chính phủ về công tác dân tộc là văn bản có giá trị  pháp lý cao nhất về lĩnh vực này, nhưng Nghị định này đã được ban hành quá lâu, trước cả Hiến pháp năm 2013. Đến nay Nghị định số 05 vẫn chưa được sửa đổi, bổ sung, chưa cụ thể hóa các chính sách mới trong Hiến pháp năm 2013 và các luật, quy định mới có liên quan đến công tác dân tộc trong giai đoạn 2016 - 2021.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh đã giải trình, làm rõ thêm một số vấn đề đại biểu nêu và cho biết Ủy ban Dân tộc sẽ tiếp thu ý kiến của các đại biểu, bổ sung thêm các nội dung còn thiếu, tiếp tục hoàn thiện Báo cáo.

Kết luận buổi làm việc, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm đánh giá cao nỗ lực, cố gắng và quá trình chuẩn bị của Ủy ban Dân tộc đối với Báo cáo. Đồng thời đề nghị đánh giá kỹ hơn về số lượng văn bản, tiếp tục đối chiếu, rà soát, cần chỉ rõ văn bản chính sách nào trực tiếp liên quan đến đồng bào dân tộc thiểu số, văn bản quy định chung cho cả nước để tách bạch, tránh trùng lắp. Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm đề nghị tiếp thu làm sao để có góc nhìn tương đối tổng thể, rõ ràng về các nội dung liên quan đến vấn đề chính sách dân tộc.

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm đề nghị đánh giá rõ hơn vấn đề sự phù hợp của Công tác ban hành văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến lĩnh vực công tác dân tộc; chỉ ra được những tồn tại, khó khăn, hạn chế, định hướng trong thời gian tới; cần làm rõ hơn những vấn đề liên quan đến Công tác ban hành văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực dân tộc.

Trong giai đoạn 2016 – 2021, Chính phủ đã ban hành: 20 Nghị định của Chính phủ, 01 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ để quy định chi tiết các Điều, khoản, điểm được giao trong Luật, Pháp lệnh có liên quan đến công tác dân tộc giai đoạn 2016-2021; 01 Nghị quyết của Chính phủ, 15 Nghị định, 8 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ để tổ chức triển khai thực hiện Nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội có liên quan đến công tác dân tộc giai đoạn 2016-2021; 56 Nghị định có liên quan đến công tác dân tộc giai đoạn 2016-2021; 17 Quyết định có liên quan đến công tác dân tộc giai đoạn 2016-2021;

Các Bộ, ngành đã ban hành: 02 Thông tư để tổ chức triển khai thực hiện Nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội có liên quan đến công tác dân tộc giai đoạn 2016-2021; 25 Thông tư có liên quan đến công tác dân tộc giai đoạn 2016-2021.